หน้าหนังสือทั้งหมด

การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นมคธ
183
การเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นมคธ
เพราะเมื่อพระเจ้าพิมพิสารผู้เป็นกษัตริย์ยอมรับนับถือใคร พราหมณ์ คหบดีชาวเมืองก็ย่อมยอมรับ นับถือตามไปด้วย และในเช้าวันถัดมา ชาวเมืองจำนวนมากที่ได้ทราบข่าว ต่างเดินทางเข้าไปทำบุญและ ฟังธรรมในวัดเวฬุวัน
เนื้อหาได้อธิบายถึงการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในแคว้นมคธที่เริ่มเมื่อพระเจ้าพิมพิสารยอมรับศาสนา ทำให้ชาวเมืองเดินทางมาทำบุญและฟังธรรม ตามมาด้วยการมีส่วนร่วมของพราหมณ์พาวรีและศิษย์ผู้ใหญ่ที่บรรลุธรรม รวมถึงก
นางวิสาขามหาอุบาสิกา
184
นางวิสาขามหาอุบาสิกา
นางวิสาขามหาอุบาสิกา เป็นธิดาของธนัญชัยเศรษฐี และนางสุมนาเทวี ในภัททิยนคร ในเวลาที่ นางเป็นเด็กอายุ 7 ขวบ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเห็นอุปนิสัยที่จะพึงแนะนำเพื่อการตรัสรู้ของนาง จึงเสด็จ ไปยังนครนั้นพร้อ
นางวิสาขามหาอุบาสิกา เป็นธิดาของธนัญชัยเศรษฐี หนึ่งในผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการเผยแพร่พระพุทธศาสนา ในวัยเด็กนางได้บรรลุธรรมเป็นพระโสดาบันจากพระธรรมเทศนาของพระพุทธเจ้า เมื่อโตขึ้นได้สร้างวัดบุพพารามและให้
ชฎิล 3 พี่น้องและการเผยแผ่พระพุทธศาสนา
185
ชฎิล 3 พี่น้องและการเผยแผ่พระพุทธศาสนา
ก่อนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะทรงเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้หยั่งรากลงลึก และเป็นปึกแผ่นในแคว้น มคธ บุคคลกลุ่มแรกที่พระองค์นึกถึงก็คือ ชฎิล 3 พี่น้อง เพราะเมื่อชฎิลผู้เป็นเจ้าลัทธิบูชาไฟ มีลูกศิษย์มากมาย เป็น
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้หยั่งรากในแคว้นมคธ โดยเริ่มต้นจากการโปรดชฎิล 3 พี่น้อง ซึ่งนำไปสู่การบรรลุธรรมของลูกศิษย์กว่า 1,000 คน หลังจากบวช พระองค์นำพวกเขาเข้าสู่เมืองราชคฤห์ ส่งผลให้
ความถือดีในสังคมตามพระสูตร
186
ความถือดีในสังคมตามพระสูตร
จากพระสูตรดังกล่าวข้างต้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสถึงความแตกต่างของกลุ่มบุคคลต่างๆ ไว้ ทั้งในเรื่องของความปรารถนา รสนิยม ความมั่นใจ ความต้องการ รวมทั้งการมีเป้าหมายที่ต่างกัน ซึ่ง ความต่างกันเหล่านี
บทความนี้กล่าวถึงความแตกต่างของกลุ่มบุคคลในสังคมตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ เช่น ความถือดีของกษัตริย์ ที่มีทิฏฐิมานะ ซึ่งมีผลต่อการปกครองและความสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นต่างๆ เรื่องราวต่างๆ เช่น พ
เรื่องราวของวิฑูฑภะและความถือดีของกลุ่มพราหมณ์
187
เรื่องราวของวิฑูฑภะและความถือดีของกลุ่มพราหมณ์
เห็นแล้วพอพระทัย จึงอภิเษกไว้ในตำแหน่งพระอัครมเหสี ไม่นานจากนั้น นางประสูติพระโอรส ผู้มีผิวพรรณประดุจทองคำ มีนามว่า วิฑูฑภะ เมื่อวิฑูฑภะกุมารอายุได้ 16 ชันษา ได้ขอพระมารดาและกราบทูลพระราชบิดา เพื่อไปเ
เรื่องราวของวิฑูฑภะผู้มีผิวพรรณดั่งทองคำที่ถูกดูแคลนโดยเจ้าศากยะ ทำให้เกิดความแค้นที่นำไปสู่วิสัยทัศน์แห่งการแก้แค้นเมื่อเขาได้ขึ้นครองราชย์ ในขณะเดียวกัน การมีอำนาจของกลุ่มพราหมณ์ในสมัยพุทธกาล เป็นอี
ความเคารพและความถือดีในทางพระพุทธศาสนา
188
ความเคารพและความถือดีในทางพระพุทธศาสนา
เมื่อนั่งอยู่ต่อหน้าพระพุทธองค์แล้วเกิดความกังวลใจ ด้วยเกรงว่าหากตนจะถามคำถามออกไป เกิด เป็นคำถามไม่ควรถาม หรือหากพระองค์ถามในสิ่งที่ตนเองตอบไม่ได้ ก็เกรงจะเสียหน้า ถูกดูหมิ่น ว่าเป็น คนเขลา ไม่ฉลาด เ
บทความนี้กล่าวถึงความกังวลใจของพราหมณ์เมื่อเจอพระพุทธองค์ และความกลัวการถูกดูหมิ่น ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการรักษาหน้าตาในสังคม แม้จะมีความเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา ในส่วนที่สองกล่าวถึงความถือดีของคฤหบดี ที่ม
เศรษฐีกับความตระหนี่
189
เศรษฐีกับความตระหนี่
จากกรุงราชคฤห์วันหนึ่งเศรษฐีเห็นคนบ้านนอกกินขนมเบื้องจึงนึกอยากกินบ้างแต่ก็เกรงว่าคนอื่นจะอยากกิน ด้วย จึงเกิดความตระหนี่อดกลั้นความอยากเอาไว้ จนร่างกายผอมเหลือง ภรรยาเห็นจึงเข้าไปถาม พอทราบก็ รับจะทำ
ในเรื่องนี้ เศรษฐีต้องต่อสู้กับความตระหนี่ของตนเอง แม้จะมีความต้องการที่จะกินขนมเบื้องแต่เขาก็เกรงว่าจะมีคนอยากกินด้วย จนท้ายที่สุดเขาก็ได้เรียนรู้ถึงการทำบุญและใช้ทรัพย์ในการกุศล เมื่อพระมหาโมคคัลลาน
เรื่องราวของชฎิล 3 พี่น้องและการเผยแผ่พระศาสนา
190
เรื่องราวของชฎิล 3 พี่น้องและการเผยแผ่พระศาสนา
เป็นอันมาก ซึ่งจะมีผลต่อการเผยแผ่พระศาสนาได้เหมือนกัน สำหรับในเรื่องนี้ มีตัวอย่างที่เห็นได้ชัดจาก เรื่องราวของ “ชฎิล 3 พี่น้อง” ดังนี้ เมื่อครั้งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จจาริกไปจนถึงตำบลอุรุเวลา ที่มี
เรื่องราวของชฎิล 3 พี่น้องเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนในการเผยแผ่พระศาสนา เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงนิมิตและปาฏิหาริย์เพื่อเข้าถึงใจของชฎิลอุรุเวลากัสสปะ แม้จะประสบกับทิฏฐิมานะ ทำให้พระองค์ต้องใช้เวลาเพ
วิธีการวางตัวกับบุคคลทั้ง 4 กลุ่ม
191
วิธีการวางตัวกับบุคคลทั้ง 4 กลุ่ม
8.6 วิธีการวางตัวกับบุคคลทั้ง 4 กลุ่ม 8.6.1 วางตัวอย่างไรให้เหมาะสม พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสถึงการวางตัวกับกลุ่มคนทั้ง 4 กลุ่ม ไว้ 5 ลักษณะ คือ การเข้าไปหา การยืน การกระทำ การนั่ง และการนิ่ง ในอาการทั้
เนื้อหาเกี่ยวกับการวางตัวของพระภิกษุต่อกลุ่มคน 4 กลุ่ม โดยอธิบายถึง 5 ลักษณะการกระทำที่เหมาะสม ได้แก่ การเข้าไปหา การยืน การกระทำ การนั่ง และการนิ่ง โดยยกตัวอย่างจากการบิณฑบาตของพระภิกษุซึ่งต้องเข้าไป
การกระทำที่เหมาะสมและการนั่งตามหลักในพระพุทธศาสนา
194
การกระทำที่เหมาะสมและการนั่งตามหลักในพระพุทธศาสนา
3. “ทำ” ประการถัดมา พระองค์ตรัสว่า “พึงทำอย่างนี้” ซึ่งการกระทำนั้น จะขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ซึ่งอาจแตกต่างกันไป แต่ถึงอย่างไรการจะทำอะไรหรือไม่ทำอะไรก็เป็นสิ่งสำคัญดังตัวอย่างเรื่องของสามเณร นิโครธที่ท
ในพระพุทธศาสนา การกระทำที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ตัวอย่างจากสามเณรนิโครธที่ทำให้พระเจ้าอโศกเกิดความเลื่อมใส และเป็นผลให้พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรือง สามเณรนิโครธมีอาการงดงาม จนทำให้พระราชานิมนต์มาใ
การวางตัวแบบฆราวาสในสังคมไทย
196
การวางตัวแบบฆราวาสในสังคมไทย
เมื่อพระภิกษุฝึกได้อย่างนี้แล้ว พระองค์จึงจะทรงรับรองว่า “ภิกษุเป็นธัมมัญญู อัตถัญญู อัตตัญญู มัตตัญญู กาลัญญู ปริสัญญู ด้วยประการฉะนี้” 8.8 การวางตัวแบบฆราวาส สำหรับฆราวาส ก็สามารถนำเรื่องราวในสมัยพุ
บทความนี้นำเสนอการวางตัวของฆราวาสในสังคมไทย โดยยกตัวอย่างการประพฤติตนตามกิริยามารยาทที่เหมาะสม เช่น การแต่งตัวให้เรียบร้อย การรักษาระยะห่างทางสังคม และการเคารพผู้ใหญ่ รวมถึงการศึกษาขนบธรรมเนียมของชาวต
ความสำคัญของพระภิกษุอัตถัญญูและบุคคลปโรปรัญญู
200
ความสำคัญของพระภิกษุอัตถัญญูและบุคคลปโรปรัญญู
แนวคิด 1. พระภิกษุผู้เป็นบุคคลปโรปรัญญู สามารถจะดูคนเป็นจึงแสดงธรรมได้เหมาะสมกับคนฟัง เป็นประโยชน์อย่างยิ่งในการทำหน้าที่กัลยาณมิตรแก่ผู้อื่นให้มีความรู้ ความเข้าใจ จน มีกำลังใจอยากจะปฏิบัติตามคำสอนขอ
บทความนี้พูดถึงการที่พระภิกษุผู้มีความรู้และความเข้าใจสามารถช่วยพัฒนาความรู้และคุณธรรมของผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งในด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาและการสร้างสังคมที่ดีขึ้น และยังมีการนำการฝึกฝนไปใช
บทที่ 9: ขั้นตอนที่ 7 ปุคคลปโรปรัญญ
201
บทที่ 9: ขั้นตอนที่ 7 ปุคคลปโรปรัญญ
บทที่ 9 ขั้นตอนที่ 7 ปุคคลปโรปรัญญ จากการศึกษาเรื่องปริสัญญ การรู้จักบริษัท หมายถึง การรู้ธรรมเนียม มารยาท และข้อพึงปฏิบัติใน บริษัททั้ง 4 ซึ่งถือว่าเป็นบทฝึกที่สำคัญ เพราะเป็นจุดตั้งต้นของการทำหน้าที
บทที่ 9 นี้เราจะพูดถึงความสำคัญของการรู้จักธรรมเนียมและมารยาทในการทำหน้าที่กัลยาณมิตร เพื่อให้การปฏิบัติในการสนทนากับกลุ่มคนต่างๆ เป็นไปอย่างถูกต้อง การพูดคุยยังเป็นโอกาสที่จะถ่ายทอดธรรมะ ทำให้ผู้ฟังเ
ความเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังในพระธรรม
202
ความเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังในพระธรรม
ความรู้คำแนะนำตามธรรมชาติของผู้ฟังว่าสนใจในเรื่องใดได้อย่างเหมาะสมรวมถึงมีเกณฑ์ในการเลือกธรรมะ สำหรับสนทนาตามธรรมชาติผู้ฟัง เป็นต้น พระภิกษุผู้มีความเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังแต่ละประเภท ย่อมจะเข้าใจในอั
บทความนี้กล่าวถึงความรู้และคำแนะนำในการเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟัง ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในการสนทนาธรรมกับพระภิกษุผู้มีความเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟัง พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงให้เห็นถึงประเภทของผู้ฟังที่มีความแ
การเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังในพระพุทธศาสนา
203
การเข้าใจธรรมชาติของผู้ฟังในพระพุทธศาสนา
พระภิกษุควรเข้าใจธรรมชาติของคนฟังว่า มีทั้งที่พร้อมรับฟังคำแนะนำ และพร้อมปฏิบัติตัวตาม ได้ กับที่ยังไม่พร้อมรับฟัง และไม่พร้อมจะปฏิบัติตัวตาม ความสำคัญของธรรมชาติคนฟัง ไม่ได้อยู่ที่รู้ว่าใครเป็นบุคคลป
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการรู้จักธรรมชาติของผู้ฟังในพระพุทธศาสนา โดยชี้ให้เห็นถึงประเภทต่างๆ ของผู้ฟังที่มีทั้งที่พร้อมรับฟังและไม่พร้อมรับฟัง นอกจากนี้ยังพูดถึงหลักการที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตร
ลักษณะคนตามพฤติกรรมในพระพุทธศาสนา
205
ลักษณะคนตามพฤติกรรมในพระพุทธศาสนา
จากเนื้อความนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสแยกประเภทคน แบ่งตามพฤติกรรมไว้ 7 ลักษณะ โดยค่อยๆ แบ่งลักษณะคนออกไปทีละ 2 ส่วนตามลำดับ คือ 1. ต้องการเห็นพระ หรือไม่ต้องการเห็นพระ 2. ต้องการฟังธรรม หรือไม่ต้องกา
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสแยกประเภทคนตามพฤติกรรมไว้ 7 ลักษณะ โดยเริ่มจากการต้องการเห็นพระ ไปจนถึงปฏิบัติเพื่อประโยชน์ของตนและผู้อื่น ลักษณะทั้ง 7 เป็นเครื่องบ่งบอกพื้นฐานความรู้และสภาพใจของผู้ฟัง เพื่อให
การฟังธรรมะและการประพฤติตนตามธรรม
206
การฟังธรรมะและการประพฤติตนตามธรรม
(4) บรรดาผู้ตั้งใจฟังธรรมะ ยังแบ่งได้อีก 2 ส่วน คือ ตั้งใจจำและไม่ตั้งใจจำ ธรรมะที่ฟังจะเกิด ประโยชน์อย่างยิ่งกับตัวเอง หากจำธรรมะนั้นได้ เช่น รู้ว่าอบายมุขเป็นต้นทางแห่งความเสื่อม เป็นเหตุแห่งการ สูญ
การฟังธรรมะแบ่งเป็นสองส่วนคือการตั้งใจจำและไม่ตั้งใจจำ ซึ่งการจำทำให้มีพื้นฐานความรู้เพื่อประโยชน์ในชีวิต โดยการพิจารณาธรรมะที่จำได้จะสร้างความเข้าใจและปัญญา จากนั้นการปฏิบัติจะเกิดประโยชน์สูงสุดก็ต่อ
เรื่องอุบาสก 5 คน
207
เรื่องอุบาสก 5 คน
เรื่องอุบาสก 5 คน ในสมัยพุทธกาล อุบาสกทั้ง 5 คน ปรารถนาอยากจะฟังธรรม จึงไปสู่เชตวันมหาวิหาร ถวาย บังคมพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้วนั่งฟังธรรม ณ ที่ควรแห่งหนึ่ง, บรรดาอุบาสกเหล่านั้น ขณะที่นั่งฟังธรรม จากพร
ในสมัยพุทธกาล อุบาสก 5 คนมีพฤติกรรมที่แตกต่างกันขณะฟังธรรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า. อุบาสกคนหนึ่งหลับ, คนหนึ่งเขียนแผ่นดิน, และอีกคนเขย่าต้นไม้ ในขณะที่อีกคนฟังธรรมด้วยความเคารพ. พระอานนท์เรียบเรียงเหตุ
หลักการแสดงธรรมที่เหมาะสม
209
หลักการแสดงธรรมที่เหมาะสม
ดูก่อนนายคามณี นาเลว มีดินแข็ง เค็มพื้นดินเลวฉันใด เราย่อมแสดง ธรรมอันงามในเบื้องต้น งามในท่ามกลางงามในที่สุด ประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้งอรรถ ทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์ บริบูรณ์สิ้นเชิง แก่อัญญเดียรถีย์ สมณะ
บทความนี้กล่าวถึงการแสดงธรรมในพระพุทธศาสนาโดยอิงจากลักษณะของผู้ฟัง ทั้งสามระดับ ได้แก่ ระดับสูง กลาง และต่ำ พระภิกษุควรมีความเข้าใจในเป้าหมายของการแสดงธรรมเพื่อนำมาซึ่งการหลุดพ้นจากอาสวกิเลสและความรู้
หลักการเลือกธรรมะตามจริตอัธยาศัย
210
หลักการเลือกธรรมะตามจริตอัธยาศัย
หลักในการเลือกธรรมะจึงแบ่งไปตามลักษณะของผู้ฟัง ว่ามีลักษณะอย่างไร ดังจะยกตัวอย่างการ สอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไว้ 3 แนวทาง ดังนี้ 9.3.1 เลือกธรรมะตามจริตอัธยาศัย จริตอัธยาศัย คือ นิสัยปกติพื้นฐานอันมี
การเลือกธรรมะของพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีความสำคัญต่อการเข้าใจธรรมอย่างถูกต้อง โดยแยกตามจริตอัธยาศัยของผู้ฟังได้ 6 ประเภท ได้แก่ ราคจริต, โทสจริต, โมหจริต, สัทธาจริต, พุทธิจริต, และวิตกจริต ซึ่งแต่ละประเภ